Czym jest lutowanie?
Lodēšana viena no visizplatītākajām metāla detaļu pastāvīgas savienošanas metodēm, izmantojot metāla līmēšanas līdzekli, ko sauc par lodēt. Pareizi izpildīts, tas nodrošina stabilu un estētiski pievilcīgu savienojumu. To ir diezgan viegli izdarīt pašam, izmantojot lodāmmašīnas – małego i prostego urządzenia. Zdarza się, że doświadczone osoby używają palnika. W przeciwieństwie do spawania nie uszkadza struktury materiałów do połączenia, aczkolwiek widoczne jest małe zgrubienie w miejscu lutu. Temperatura jest dostosowana tak, aby nie dochodziło do niszczenia powierzchni lub nadtopienia, a spoiwo było plastyczne.
Przed przystąpieniem do lutowania ważne jest dokładne oczyszczenie materiału z warstwy tlenków, aby powstało wiązanie metaliczne. Do tego celu stosuje się topnik lutowniczy, który nakłada się z lutowiem lub przed nim. Najważniejsza rzecz polega na dobraniu odpowiedniej temperatury bez tego niemożliwe jest otrzymanie właściwego efektu.
Lodēšanas procesa plūsma:
- oczyszczenie powierzchni do połączenia;
- nagrzanie elementów do temperatury większej od topnienia lutu o 30–50 °C;
- nałożenie lutu i topnika na krawędzie do połączenia;
- poczekać na dyfuzję i wzajemną adhezję;
- ochłodzić spoiwo aż skrzepnie.
Atkarībā no temperatūras izceļas lodēšana:
- twarde (powyżej 450 °C);
- wysokotemperaturowe (powyżej 900 °C);
- miękkie (poniżej 450 °C).
Šīs metodes galvenokārt atšķiras pēc temperatūras, tāpēc ir svarīgi izvēlēties pareizo lodmetālu. Lodēšanas temperatūra ir ļoti atkarīga no saistvielas kušanas temperatūras. Mīksto lodēšanu izmanto maigiem metāliem, bet cietlodēšanu - izturīgiem metāliem. Svarīgs faktors ir materiālu termiskā jutība.
Kur darbojas mīkstā lodēšana?
Visbiežāk mājsaimniecībā. Vienkāršam un ātram procesam salīdzinoši zemā temperatūrā nevajadzētu radīt problēmas. Jūs varat to izgatavot pats, izmantojot visvienkāršāko lodāmmašīnu.
No kādiem metāliem sastāv mīkstais lodējums?
Najpopularniejszym metalem używanym do lutowania w stopie, jest cyna oraz inne metale z podobną temperaturą topnienia takie jak: antymon, kadm czy bizmut. Oprócz tego mogą być śladowe ilości rtęci i ołowiu lub innych trujących pierwiastków. Na szczęście producenci w dużej mierze przestają je dodawać, dbając przy tym o zdrowie i środowisko. Luty miękkie są w różnych kształtach np. pałeczki, płytki, druciki lub proszek. Do jakich metali się stosuje? Miedź, stal, cynk i mosiądz.
Kādā darbā to izmantos?
- łączenie przewodów elektrycznych i układów elektronicznych;
- uszczelnianie rynien oraz dachu;
- obróbka blacharska;
- naprawa rurociągów.
Lodēšana
Parasti ir nepieciešami profesionāli instrumenti un pieredze šajā nozarē. Darbs tiek veikts ļoti augstā temperatūrā, tāpēc jāievēro visi piesardzības pasākumi.
Są metale potrzebujące nawet pięciokrotnie wyższej temperatury do poprawnego wykonania zadania. W takich sytuacjach mowa o przemysłowym lutowaniu, gdzie bezużyteczna będzie zwykła lutownica. Zamiast tego używa się lampy lutowniczej, palnika acetylenowo–tlenowego lub ogniska kowalskiego.
Inną metodą jest lutowanie indukcyjne prądem elektrycznym. Najczęstsze luty twarde zawierają mieszanki srebra, dzięki którym można łączyć większość metali (poza aluminium i magnezem). Luty miedziano–fosforowe są do miedzi, brązu, lub mosiądzu. Do stali nierdzewnej stosowane jest spoiwo niklowe. Miedziane luty do niklu, stali, stopów mosiądzu z cyną. Lutowanie twarde wykorzystuje się w wielu dziedzinach przemysłu, np. w motoryzacji, chłodnictwie oraz w łączeniu miedzianych rur.
